Μεγάλη αναστάτωση έχει προκαλέσει τον τελευταίο καιρό στους κατοίκους του οικισμού της Γανόχωρας, η απόφαση του Δήμου Κατερίνης για εγκατάσταση Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων στο αμαξοστάσιο του τμήματος καθαριότητας που βρίσκεται πλησίον του οικισμού.
Οι αντιδράσεις απ’ τους κατοίκους είναι εύλογες καθώς, αφενός κανένας δεν θέλει εγκαταστάσεις τέτοιου είδους δίπλα στα σπίτι του και αφετέρου οι αρμόδιοι φορείς δεν φρόντισαν να ενημερώσουν έγκυρα και έγκαιρα τους πολίτες των γύρω περιοχών που θεωρούν ότι υποβαθμίζεται η ποιότητα ζωής τους και η εργασία τους (καλλιεργήσιμες εκτάσεις των γύρω περιοχών).
Και το έλλειμμα ενημέρωσης αποδείχθηκε περίτρανα και η ευθύνη δεν ανήκει στους κατοίκους.
Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε και το γεγονός ότι οι πολίτες αμφισβητούν –και όχι άδικα-την ορθή και σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη σχετική νομοθεσία λειτουργία του, τότε είναι αιτιολογημένη η ένταση των αντιδράσεων.
Τα παραδείγματα κακής λειτουργίας αντίστοιχων μονάδων ή παρόμοιων εγκαταστάσεων σε άλλες περιοχές της χώρας, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια εφησυχασμού στους πολίτες.
Ωστόσο τι ακριβώς είναι ένας ΣΜΑ, τι εξυπηρετεί, με ποια κριτήρια αποφασίζεται για το που θα τοποθετηθεί, ποια τα κριτήρια ορθής του λειτουργίας και τελικά αξίζει μια τέτοια εγκατάσταση να προκαλέσει την ανησυχία μας;
Αρχικά ας ξεκινήσουμε με το τι είναι ένας ΣΜΑ και πώς λειτουργεί. Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ), είναι μία εγκατάσταση όπου τα απορρίμματα, που συλλέγονται με τα απορριμματοφόρα, μετά - φορτώνονται σε άλλα οχήματα υποδοχής ή οχήματα μεταφόρτωσης(ΟΜ) τα οποία είναι ειδικά σχεδιασμένα για μεταφορά. Από τον ΣΜΑ, τα απορρίμματα μεταφέρονται στον χώρο απόθεσης (π.χ. σε ΧΥΤΑ) ή σε άλλον μεγαλύτερο ΣΜΑ, όταν στο σύστημα διαχείρισης υπάρχουν τοπικοί και περιφερειακοί ΣΜΑ. Στους σταθμούς μεταφόρτωσης επιδιώκεται η συμπίεση των απορριμμάτων ώστε να μεγιστοποιείται το ωφέλιμο φορτίο των ΟΜ. δια μέσου ειδικών εγκαταστάσεων υψηλού βαθμού συμπίεσης (επιτυγχάνονται πυκνότητες μέχρι και 1 τόνο/m3). Μέσα στον ΣΜΑ, τα απορρίμματα εισάγονται από το απορριμματοφόρο (Α/Φ) μέσω χοάνης σε ειδική πρέσα υψηλού βαθμού συμπίεσης και έπειτα μέσω της ανισοσταθμίας του χώρου εισάγονται από την πρέσα στα κοντέινερ του ΟΜ. Σε κάθε περίπτωση τα container είναι ερμητικά κλειστά οπότε μετά την έξοδο του ΟΜ από τον χώρο δεν υπάρχουν οσμές ή σταλάγματα από τα απορρίμματα κατά την μεταφορά τους στον ΧΥΤΑ. Ανάλογα με το πόσο κοντά βρίσκεται ο ΣΜΑ σε κατοικημένες περιοχές η φάση του πρεσαρίσματος και της μεταφόρτωσης γίνεται σε στεγασμένο χώρο, εξαλείφοντας τις τυχόν οσμές και τους θορύβους που μπορεί να δημιουργηθούν. Τέλος σε καμία περίπτωση δεν γίνεται αποθήκευση των απορριμμάτων στον ΣΜΑ, ενώ πουθενά στον χώρο και σε καμία φάση της μεταφόρτωσης δεν επιτρέπεται να παραμένουν εκτεθειμένα απορρίμματα.
Τα οφέλη που προκύπτουν από την κατασκευή των ΣΜΑ, είναι τόσο οικονομικά όσο και κοινωνικά καθώς:
* Το συνολικό κόστος μεταφοράς (ανά τόνο-χιλιόμετρο) είναι μικρότερο από το αντίστοιχο κόστος των απορριμματοφόρων που διενεργούν και τη συλλογή
* Απαιτούνται λιγότερα απορριμματοφόρα οχήματα για τη συλλογή αφού τα δρομολόγια θα έχουν μικρότερη διάρκεια οπότε θα μπορούν να εκτελούνται περισσότερα δρομολόγια ανά βάρδια.
* Επέρχεται ελάφρυνση του κυκλοφοριακού φόρτου στη διαδρομή μέχρι το χώρο απόθεσης.
* Διευρύνεται η ακτίνα αναζήτησης χώρων τελικής διάθεσης. Συνεπώς μπορούμε να τοποθετήσουμε ακόμη πιο μακριά τον ΧΥΤΑ, τις εγκαταστάσεις ανακύκλωσης κτλ από τις οικιστικές περιοχές
* Υπάρχει ευχέρεια στη χρήση (μη απαίτηση για εξαιρετικά ειδικευμένο προσωπικό) αλλά και στην προσαρμογή σε διακυμάνσεις των προς μεταφορά ποσοτήτων (επιλέγοντας μεγέθη και αριθμό οχημάτων μεταφόρτωσης ΟΜ).
* Παρέχεται δυνατότητα διαχωρισμού των απορριμμάτων σε επιμέρους κατηγορίες (υλικά-στόχους) στις εγκαταστάσεις του ΣΜΑ.
* Μειώνεται το μέτωπο εργασίας στο ΧΥΤΑ καθώς μειώνεται ο ρυθμός άφιξης των προς εκκένωση οχημάτων.
Σε αντιπαραβολή με τα πλεονεκτήματα, τα μειονεκτήματα από τους ΣΜΑ είναι ο θόρυβος και η σκόνη κυρίως λόγω της αύξησης της κυκλοφορίας των απορριμματοφόρων και των ΟΜ. Ωστόσο αυτά τα μειονεκτήματα αντιμετωπίζονται εύκολα με την τοποθέτηση προστατευτικών ηχοφρακτών, με συχνό κατάβρεγμα του χώρου ή και ως τελική λύση την πλήρη κάλυψη του ΣΜΑ. (λύση η οποία συνίσταται υποχρεωτικά όταν οι ΣΜΑ τοποθετούνται εντός οικισμών)
Με βάση αυτά τα μειονεκτήματα των ΣΜΑ, τόσο η νομοθεσία (ΚΥΑ 114218/1997 (ΦΕΚ 1016 Β/17-11-1997) <<Κατάρτιση πλαισίου Προδιαγραφών και γενικών προγραμμάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων>>) όσο και η διεθνής πρακτική χαρακτηρίζει τους ΣΜΑ ως εγκαταστάσεις οι οποίες δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον και για αυτό δεν συντρέχουν ιδιαίτεροι αποκλεισμοί για την χωροθέτηση τους. Ωστόσο λόγω κυρίως της αντιδράσεως των πολιτών συνίσταται η χωροθέτηση τους σε μία απόσταση 500μ από την οικιστική οριογραμμή για μικρούς οικισμούς και χωριά και 1.000 μ από την αντίστοιχη οριογραμμή για πόλεις και κωμοπόλεις. Βασικότερα δε η χωροθέτηση σε μία μικρή απόσταση από τους οικισμούς γίνεται κυρίως για την αποφυγή των εν λόγω επιπρόσθετων προστατευτικών κατασκευών εντός του ΣΜΑ, οι οποίες αυξάνουν το κόστος κατασκευής του.
Οι ΣΜΑ πλέον αποτελούν ένα είδος κοινής διεθνούς πρακτικής για ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης απορριμμάτων. Μάλιστα σπουδαίο παράδειγμα ορθής διαχείρισης απορριμμάτων με χρήση ΣΜΑ αποτελεί η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, η οποία μέσω της ΔΙΑΔΥΜΑ Α.Ε. και με την χρήση ενός μεγάλου δικτύου από ΣΜΑ, έχει καταφέρει να διαχειρίζεται με μικρό κόστος τα απορρίμματα ολόκληρης της περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, λειτουργώντας μάλιστα μόνο ένα ΧΥΤΑ.
Συνεπώς, εφόσον προηγηθεί η προβλεπόμενη ενημέρωση και συζήτηση με τους πολίτες και εξασφαλιστεί η αυστηρή τήρηση όλων των κανόνων λειτουργίας ενός ΣΜΑ τότε όχι μόνο δεν αποτελεί κάποιον "δράκο" για την περιοχή αλλά είναι μια εγκατάσταση η οποία θα λειτουργεί προς όφελος όλων των πολιτών καθώς και του περιβάλλοντος.
Για την ΔΗΜ.Τ.Ο. Νέας Δημοκρατίας Κατερίνης
Χατζουρίδης Κων/νος
Διπλ. Μηχ/κος Περιβάλλοντος Msc
Υπεύθυνος Στρατηγικού σχεδιασμού
και επικοινωνίας ΔΗΜ.Τ.Ο. Ν.Δ. Κατερίνης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου